"Монголын тагнуулын байгууллагын ажилтнууд хууль бусаар хулгайлж авч явсан"
УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан ТЕГ-ын дарга асан Б.Хурцыг БНСУ-д элчин сайдаар томилох эсэх асуудлыг эсэргүүцэж байгаа билээ. Тэрбээр ТЕГ-ын дарга асан Б.Хурцыг БНСУ-ын элчин сайдаар томилгоотой холбогдуулан нийтийн сонсгол явуулах хүсэлтийг гаргаж, 21 гишүүн дэмжээд байгаа юм. Үүнтэй холбогдуулан Аюулгүй байдал гадаад бодлогын байнгын хорооноос ажлын хэсэг байгуулагдаж өчигдөр хуралдсан. Тус ажлын хэсгээс нийтийн сонсголыг зохион байгуулах юм. УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан өнгөрсөн долоо хоногт Германд очиж Б.Хурцтай холбоотой баримтуудтай танилцсан гэдгээ цахим хуудсаараа мэдэгдсэн. Энэ талаар өөрөөс нь тодрууллаа.
-Та Герман улсад очиж талийгаач Д.Энхбатын гэр бүлтэй уулзсан гэсэн. Тус гэр бүлийнхэн таньд ямар асуудлаар хандсан бэ?
-УИХ-ын үйл ажиллагаатай холбоотойгоор Унгар, Австари, Герман улсаар яваад ирлээ. Энэ хугацаанд иргэдтэй уулзсан. Берлинд байх хугацаанд талийгаач Д.Энхбатын гэр бүлийн хүн болон үр хүүхэд нь ирж уулзсан. Тэд Б.Хурцыг элчин сайдаар томилох асуудлаар нийтийн сонсгол болох гэж буг сонсоод “Таньд бид өргөдөл гомдлоо өгье. Үнэн бодит байдлыг яръя” гэж ирж надтай уулзсан. Өргөдлийг өчигдөр албан ёсоор Аюулгүй байдлын байнгын хорооны даргад шилжүүлэн өгсөн.
-Өргөдөлд яг ямар асуудлыг хөндсөн байсан юм бол?
-Д.Энхбатын гэр бүлийнхний зүгээс “Ханийг минь, аавыг маань Францад цагаачлалын эрхээ авчихсан байх үед нь Монголын тагнуулын байгууллагын ажилтнууд хууль бусаар хулгайлж авч явсан. Энэ бол албан ёсны баривчилгаа байгаагүй. Франц, Германы нутаг дээр албан ёсны баривчилгааг хийх тохиолдолд зөвхөн тухайн улсын хуулиар олон улсын хэм, хэмжээний хүрээнд тухайн улсын хуулийн байгууллагатай хамтарч хийдэг юм.Монголын тагнуулын байгууллага дур зоргоороо хууль зөрчиж манай гэр бүлийн хүнийг хулгай хийж авч явсан. Мөн хулгай хийхэд оролцсон этгээд маань сая “Цензургүй яриа” нэвтрүүлэгт орохдоо манай гэр бүлийг гүтгэж худал мэдээлэл тараасан. Бид маш их гомдолтой байна. Бид нийтийн сонсголд оролцмоор байна. Энэ асуудлыг яримаар байна. Тагнуулын ажилтнууд хүний аминд хүрчихээд уучлалт гуйх ёстой. Бид Монголын төрд гомдолтой байна” гэж хэлсэн. Би энэ өргөдөл гомдлыг шийдвэрлэхийн төлөө ажиллах үүрэгтэй.
-Б.Хурыг Европын орноос хөөгдсөн талаарх материалтай танилцсан гэж та хэлсэн байна лээ. Тус материалд яг ямар баримтууд байсан бэ?
-Европын холбооноос хүн хулгайлсан хэргээр шалгагдаж хэрэг нь түр түтгэлцсэн байгаа юм байна лээ. Албан ёсоор хаагдаагүй гэсэн үг. Европын холбооноос зугатаж явсан талаар мөн ярьж байгаа юм.
Тухайн үед элчин сайд байсан хүмүүс “Энэ хүний тухай албан ёсны бичгүүдээ бид Монгол улсын Засгийн газар, Тагнуулын газрын дарга нарт хүргүүлж байсан. Хүний наймаанаас гадна өөр бусад хууль бус үйлдэлд холбогдож цагаан хуудсаар гарсан” гэх мэдээллийг бидэнд өгч байгаа. Мэдээж энэ баримтуудыг нийтийн сонсголын үеэр албан ёсоор тавих болно.
-Таныг энэ асуудлыг ярьж эхэлснээс хойш нилээн дарамт, шахалтууд ирсэн гэсэн. Ер нь уг асуудлаар нийтийн сонсгол хийх нь их бүрхэг байна. Нийтийн сонсголыг УИХ-аас албан ёсоор хийж чадна гэж та харж байгаа юу?
-Нийтийн сонсгол зохион байгуулах ажлын хэсэг Аюулгүй байдлын байнгын хорооноос гарсан. Нийт зургаан гишүүнтэй. Өнгөрсөн долоо хоногт зургаан гишүүний гурав нь гадаадад томилолтоор явсан. Тийм учраас ирц бүрдээгүй гэдэг шалтгаанаар ажлын хэсэг хуралдаж чадаагүй. Энэ долоо хоногт ирц бүрдсэн учраас өнөөдөр /өчигдөр/ хуралдах байх гэж найдаж байна. Нийтийн сонсголын үед төрийн нууцтай холбоотой асуудлыг хаалттай хэлбэрээр бусад асуудлыг нээлттэй явуулах нь зүйтэй гэдэг байр, суурьтай байгаа. Миний байр суурь өөрчлөгдөхгүй. Би нэг л зүйлийг хэлж байгаа. Энэ бол хувь хүний асуудал биш. Энэ бол Монголын төрд хуульт ёсыг тогтоох асуудал юм. Хүний эрхийг хамгаалах тухай асуудал юм. Төрийн нэгхэн албан хаагчийн дураараа үйлдлээс болж олон зуун иргэн хохирч эрх нь зөрчигдөж амь амьдралаараа тоглуулж болохгүй.
-Та өмнө нь бүлгийн дарга Д.Эрдэнэбатыгаа “Бүлгийн дарга байх уу. Бүлэглэлийн гишүүн байх уу гэдгээ сонго” гэж хэлж байсан. Үүний дараа бүлгийн даргатайгаа уг асуудлаар уулзаж ярилцсан уу?
-Бодлогын том асуудал ярихаар хүний асуудал болгож хувиргадгаа болъё. Хүн яриад эхлэхээр асуудал жижгэрдэг. Бид Монголд төрт ёс байх уу гэдгийг ярьж байгаа юм. Түүнээс бус Д.Эрдэнэбатын эсвэл Б.Хурц гэдэг хүний асуудлыг яримааргүй байна.
-Б.Хурцын зүгээс таньд болон таны гэр бүлд заналхийлэл хийсэн гэж та мэдэгдсэн. Харин Б.Хурц таныг худлаа ярьж байна гэж хэлсэн. Таньд дахин дарамт, шахалт ирсэн үү?
-Хууль хяналтын байгууллагаар шалгагдаж байгаа.Заналхийлэлд өртөх зүйл байдаг. Би бол төрт ёсны төлөө тэмцсэн болохоос хэн нэгний эсрэг тэмцээгүй.
Т.Хулан
