Нийслэл хотын дэргэдүүр үзэсгэлэнгээ гайхуулан могой адил урсах Туул голын үзэсгэлэнт байдал, сүр ихэт давалгааг бишрэн байсан үе саяхан. Саяхан гэж тодотгохын учир Хатан туул маань өнөөдөр хагацаж ширгэн, нулимсаа хөрсөн доогуураа шургуулан гунигтайхан урсах болжээ. Цагтаа эрэг дээр нь сэтгэлт хосууд болзож, тунгалагыг нь гайхан байсан бол харин өдгөө эрэг дагуу сав лааз, архины шил хэвтэх нь энүүхэнд. Сүр ихэт давалгаатай үзэсгэлэнт сайхан голоо Нийслэлчүүд бид өөрийн гараараа боомилсоор. Дэлхийн эрдэмтдийн судалгаагаар Туул гол бохирдлоороо тавд эрэмбэлэгдэх болжээ. Энэ бол усаа хайрладаггүй, мөнгөний төлөө нүдээ ухахаас ч буцахгүй болсон хүмүүн сэтгэлийн шуналын хар гай. Өнөөдөр Хатан Туул гол маань хөлтэйсөн бол зугатчихмаар , хэлтэйсэн бол ярьчихмаар л байдалтай байна. Гэвч тэрээр гуниг зовлонгийн дусал бүхнээ дотогшоогоо нууж газрын хэвлүү рүүгээ цойлон биднээс алсран одсоор л байна.
Цагийн сайханд бургасан шугуй гэгдэж байсан, усны нь ундарга болсон бургас модод хайр найргүй хядлагад өртөж түлшинд явахын зэрэгцээ тэр хавьд байшин барилга барьж, барилгын суурь тавих гэсэн Туул голд хайр найргүй хандаж байна.
Угтаа усны хуулинд зааснаар Туул голын эргээс 200 метрийн зайд орших хэсгийг энгийн хамгаалалтын бүс, 50 метрээс дотогш хэсгийг онцгой хамгаалалтай бүс гэж тогтоосон байдаг. Уг 200 метр болон 50 метрийн зайд ямар нэгэн барилга барих ёсгүй билээ.
Гэтэл голын эрэг хавиар элдвийн байшингууд энэ тэндгүй ээлжлэн сүндэрлэж буйг та бид бэлхэнээ мэднэ. Үүнийг нэг нь АСЕМ вилла хотхон.
Ирэх долдугаар сарын 15, 16-нд АСЕМ-ын дээд түвшний уулзалтад ирэх 51 орны төрийн тэргүүн, өндөр хэмжээний зочдыг хүлээн авах “Асем Вилла” хотхоныг барьж байгаа. АСЕМ-ын дээд түвшний уулзалтанд 51 орны төр засгийн тэргүүн, гадаад хэргийн сайд, олон улсын байгууллагын төлөөлөгч уригдан оролцож байгаа. Мөн хэвлэл мэдээлэл, ёслол, хамгаалалт, бизнесийн төлөөлөл болсон нийтдээ 5000 орчим хүн хүрэлцэн ирнэ.
Мэдээж АСЕМ-ийг эх нутагтаа зохион байгуулна гэдэг бол нэр төрийн хэрэг. Дээд хэмжээний уулзалтыг зохион байгуулж байгаагаараа Монгол дэлхийн анхаарлын төвд очиж таарах нь хэнд ч ойлгомжтой. Энэ уулзалтыг амжилттай зохион байгуулснаар Монгол улсад бизнесийн аялал жуулчлал гэдэг аялал жуулчлалын төрөл дэлхийн жишгээр хөгжих эх үндсийг тавих юм. Дээд хэмжээний уулзалтын үр дүнгээр нийслэл хот маань өнгө зүсээ засаж, соёлтой хот болж байгаа нь үнэхээр сайшаалтай. Дээд хэмжээний уулзалтаар хүлээж авах 5000 орчим хүний 1000 орчим нь сэтгүүлч, хэвлэл мэдээлэлийн хүмүүс ирнэ. Энэ хүмүүст эх орноо суртчилах алтан боломж гэж хэлж болно.
Харин ийм тооны хүмүүсийг хүлээж авахад Монгол улсын зочид буудлын хүрэлцээгүй учраас тус хотхоныг барьж эхэлсэн. Одоогийн байдлаар энэхүү хотхоны дулааны шугам сүлжээг татах ажил эхэлсэн байна.
Туул голын дээгүүр гүүр хэлбэрээр шугам татахын тулд одоогоор суурь хундамыг нь цутгах ажил эхлээд байна. Шугам татахын тулд Туул голын урсгалыг нь өөр тийш сарниулж, буцааж урсгасан байна.
Тодруулбал, ”Асем Вилла” хотхон буюу Sky resort -ын харалдаах хэсгээс доош Туул гол огт урсгалгүй болсон бөгөөд хайрга чулуу хог шороо л үлдсэн харамсалтай дүр зураг харагдаж байна. Товчхондоо бол “АСЕМ”-ын бэлтгэл хийх нэрээр Хатан Туул голоор минь хайр найргүй наадаж байна. Энэ мэт байдлаар байвал хоёр жилийн дараа гэхэд Туул гол ширгэж үгүй болно гэсэн харамсалтай мэдээлэлийг мэргэжлийнхэн хэлж байгаа. АСЕМ-ийн дээд түвшний уулзалтаар иргэдийг хөдөө гадаа амралтаар явахыг уриалж байгаа. Ядарч туйлдсан ард иргэд хөдөө яваад хаа нэгтээ очоод хэд хонож болно, харин дээд хэмжээний уулзалт нэрээр Хатан Туул голоор наадахыг эсэргүүцэж байна. АСЕМ-ийн дээд түвшний уулзалт хоёр хоног болоод өнгөрөх ч Туул голыг хичнээн мөнгөөр эргээд урсгаж болохгүй.
Эрхэм төрийн түшээд минь мөнгөөр мөрөн ээжийг урсгаж чадахгүй шүү дээ.
УИХ-ын гишүүд 2011 оныг “Усны жил” хэмээн баахан шоудсан. Тэр шоуны үргэлжлэл болгож 2014оныг ”Усны түншлэлийн жил” хэмээн зарлачихаад байгаа ч одоогоор хийсэн ажил, хэрэгжүүлсэн үр бүтээлтэй төсөл байхгүй. Нэг ажил зохион байгуулах нэрээр, Хатан Туулаа үгүй хийнэ гэдэг байж боломгүй асуудал.
\